Nofo Aa

Nofo AA(Alu AA)

Vandaag zit ons verblijf op Eua erop.Vanmiddag pikt de ferry,die door de wind ruim drie dagen niet voer,ons op voor terugkeer naar het hoofdeiland.We kijken erop terug vanuit een geslaagde missie.Die ons heeft gebracht wat we er anderhalf jaar geleden al van wilden verwachten.Whales zien en er mee zwemmen.

We nemen afscheid van een eiland,waar de bevolking je immer vriendelijk,open en met respect benadert.Ze zijn tenminste tweetalig.Gelukkig voor ons zijn de meesten de Engelse taal machtig.Het Tongaans is voor ons als double dutch voor de buitenlanders.Hoewel de muziek ,die door de luidsprekers van de radio weerklinkt ook veel aan Afrika doet denken.

Het eiland kent verschillende woongemeenschappen,die door de grootte echter niet ver van elkaar zijn gelegen.Alleen gescheiden door stukken regenwoud of aangelegde akkers.Er is op eerste indruk geen belangrijke bron van inkomen te ontwaren anders dan de landbouw ,de bosbouw,de visserij en het toerisme.

Het is easy-living.De mensen hebben gemiddeld een eenvoudig bestaan en lijken er gelukkig mee.

Er zijn aan de denominaties ook scholen verbonden en die worden,afgaand op het uitgaande bezoek van de kinderen druk bezocht.We begrijpen ,dat sommigen hun toekomst elders zoeken later,en vliegen dan uit naar Australie of Nieuw Zeeland.

Geen drukke wegen:autoverkeer vooral tijdens het aanleggen van de ferry en de kerkdiensten.En soms transport van geoogste producten van het land of uit het regenwoud.Het wagenpark is sterk verouderd en bevat veel 4-wiel aangedreven meestal Japanse en Koreaanse auto s.Die heb je ook wel nodig wil je alle uithoeken van het eiland bereiken.Ook light-trucks van dezelfde makelij zie je veel.De tracks liggen er,maar zijn door de regelmatig vallende regenbuien onbegaanbaar voor auto s met alleen tweewielaandrijving.We hebben het ervaren op onze tour naar het oosten(Rats cave en Lokupobeach)en naar het noorden.

Een enkel busje van een jonger bouwjaar mag niet worden vergeten.Terwijl een heuse touringcar de schoolkinderen ophaalt en een eind huiswaarts brengt.Kinderen meestal in voorgeschreven kleding.

Toeristen komen hier duidelijk voor het duiken en het zwemmen met walvissen.In het walvisseizoen varen de bootjes vrijwel dagelijks uit(behoudens slechte weersomstandigheden),terwijl in het buitenseizoen activiteiten als duiken,wandelen en klimmen (rockclimbing)op het programma staan.

Uit de geschiedenisboeken pikken we nog op ,dat ooit ontdekkingsreizigers als Abel Tasman en James Cook de eilanden hebben bezocht,maar niet hebben bezet.Van Abel Tasman bestaat het verhaal,dat hij twee eilanden ooit vernoemd heeft naar Amsterdam en Zeeland.

De accomodaties zijn basic met eenvoudige doch toereikende voorzieningen.Je moet echter niet verbaasd zijn als zaken niet werken.Internet bijvoorbeeld ,nog steeds 3G(wifi),of de warme douche;of als de verbinding met het hoofdeiland wordt verbroken,omdat de ferry of het vliegtuig niet gaan vanwege weersomstandigheden.De wind is daarbij vaak een stoorzender.

We hebben bij een Chinese supermarkt een Hondaatje kunnen huren.Eerst moest het linkervoorwiel nog worden verwisseld,maar toen konden we gaan.Een auto vol met butsen en buiten de huur hoefden we ons geen zorgen te maken over in welke staat de auto weer moest worden teruggebracht.Geen controle achteraf ,gewoon de sleutels inleveren.

De mooiste gebouwen zijn van de overheid en van de kerk;naast kerkgebouwen ook schoolgebouwen ,die eigendom zijn van de kerk.Er zijn wat bankgebouwen,terwijl een aantal ministeries een dependance hebben ondergebracht in barakachtige optrekjes.Bij een ervan een bord ,dat je de ombudsman kunt bellen bij problemen.

Er is een heuse gevangenis.Wij kwamen erachter,toen Leon en ik op een van onze verkenningen de route naar het zuiden zochten en op een Y-kruising links aanhielden.De weg eindigde bij een L-vormige barak waar achter betonijzeren hekken gevangenen waren opgesloten.Geen plek om te blijven .Volgens Tiny zijn ze gestraft voor misdaden als het gebruik van marihuana,of voor geweldsdelicten.Af en toe zie je een auto met grote letters:PRISON op de deuren voorbijrijden met een aantal gevangenen achter in de laadbak.Ze worden gelucht of mogen even zwemmen.Ze zijn daarbij niet geboeid en er loopt niet veel bewaking rond.Kennelijk gaat dat zo goed!Je kan immers toch niet van het eiland af.

Veel flora en fauna volgens de folders.Je kunt je voorstellen dat er veel zeevogels rondvliegen als de fregatvogel,een paar soorten meeuwen,albatrossen(niet gezien);en ook inlands is er een rijke schakering.In de wateren rond Emua en Tonga naast walvissen ook merlijnen,tonijn en vele andere soorten.Vis blijkt een exportprodukt.

Het eiland staat vol met palmen,terwijl op aangelegde akkers veel bananenbomen voorkomen.En veel planten waar de LU van wordt gemaakt.De oudste boom van Tonga bevindt zich op dit eiland,ruim 800 jaar oud.De wortels steken tientallen meters boven de grond en voeden zich met water uit een lokale bron.

In het zuiden Rock Garden met zijn steile uit de zee oprijzende rotswanden en verspreid liggende rotsblokken.Het domein van de wilde paarden alleen die waren er die middag niet.

De bewoners hebben eenvoudige huisjes ,de meeste voorzien van golfplatendaken.Je kunt hier en daar zien,dat de cycloon van afgelopen februari huis heeft gehouden.De bebouwing is rommelig en kent veel achterstallig onderhoud.De omliggende terreinen zijn vaak doelwit van afvalstort of afgedankte waren,als auto s of huisraad.

Hoewel men respect heeft voor de waarden van de natuur ook hier rommel langs de kant van de weg,veel plastic langs de stranden.

Tradities zijn voelbaar op zondag(Umu) en familiebanden zijn belangrijk.

Veel loslopende huisdieren als honden,geiten ,koeien en zwijnen,vaak gevolgd door hun talloze kroost.We ontmoetten een koeienhoeder te paard ,terwijl we ons met de Honda een weg baanden door het regenwoud.

Van dit eiland nemen we met enige weemoed afscheid.In een week tijd hebben we natuurlijk niet anders dan indrukken opgedaan.En hebben we de gastvrijheid van de mensen van Ovava Tree Lodge mogen ervaren en hun kookkunsten mogen proeven.Soms werd er speciaal voor jou gekookt.

We vergeten de ritjes met Leon niet,tijdens welke ik hem enkele kneepjes van het offroadrijden kon leren en laten ervaren.En met hem wat belevenissen in de persoonlijke en familiesfeer kon bespreken.Een goede manier om elkaar beter te leren kennen.

En dan last but not least de ervaringen met het walviszwemmen in de wateren aan de westkust van het eiland.Vier mooie vaarten op de toch woelige baren brachten ons waarvoor we kwamen.In een ongedwongen sfeer aan boord zonder formele veiligheidsvoorzieningen.Zijn jarenlange ervaring inzettend om er te zijn op het moment ,dat zijn passagiers zich mogelijk niet comfortabel voelden.Hij was er dan weer op tijd om je op te pikken.Prima!

Dat alles laten we achter ons ,als we straks de ferry nemen,terug naar het hoofdeiland.Was het onvergetelijk ?Ja dat was het!

Er komen nu wat reisdagen aan,zodat we wellicht even uit de lucht zijn,behalve via de app natuurlijk.We gaan het weer zien als we onze camper oppikken op het Australische vasteland.

Voor nu weer tot straks,

Groet Benne,mede namens Leki

PS.Bedankt voor alle leuke reacties